مغار

• مغارها پر کاربردترین ابزار در صنایع چوب هستند.
• هنرهای چوبی نظیر کندهکاری، درودگری و مبل سازی و در حرفههایی مانند منبت
کاری،خراطی و… هم انواع مختلف مغار کاربرد دارد.
• مغارها در انواع مختلف و در سایزهای متنوع تیغه و طول دسته در بازار موجود است.
• آیامیدانیدمغارواسکنه چه تفاوتی دارند؟
• درپاسخ به این سوال بایدگفت که درفرهنگ لغت کلمهانگلیسی“chisels”به نام
“اسکنه” ترجمه شده است؛اما در ایران درودگران و تمامی کسانی که از این ابزار استفاده میکنند اصطلاح مغار را به کار میبرند و اصطلاح اسکنه را برای نوعی از مغار که بیشتر در کام کنی استفاده میشود به کار برده و گمان میکنند که مغار و اسکنه با هم تفاوت دارند.
• دسته بندی کلی مغار ها به شرح زیر است
• مغارهای منبت
• مغارهای مشتی
• مغارهای چاقویی
• مغارهای خراطی
• مغارمنبت:این گروه ازمغارها بادسته های بلندپلاستیکی یاچوبی هستندکه می توان با وارد کردن ضربات چکش به روی آن،چوب را کنده کاری نمود
• این مغارهامناسب برای حرفه هایی همچون منبت و پیکرتراشی میباشند و سری آن ها بر اساس شکل و میزان بار برداری به چند عنوان نام گذاری می شوند:

• مغارتخت:ویژگیهای مغارتخت:لبه آن کاملاتخت است،یکسمت پخ وسمت دیگر دارای زاویه است
• کاربردآن برای انداختن خطهای صاف برروی چوب وبرداشتن بار زیاد یزمینه می باشد.
• مغارنیمباز:لبه آن دارای انحنای ملایمی است که برای باربرداری مقدارکمی از روی چوب و فرم دهی های ملایم کاربرد دارد.
• مغار گلویی یا گیلویی: شباهت کمی به مغارهای نیم باز دارد اما دهانه آن دارای خمش بیشتر و به شکل نیم دایره است که برای باربرداری عمیق تر از سطح چوب استفاده میشود.
• مغارشفره:دهانه آن به شکل ۷ میباشد وبرای خط انداختن و جداکردن لبه دو سطح چوب استفاده میشود
• زاویه مغارها معمولا از ۲۰ تا ۳۵ درجه بوده و آن ها به صورت میلیمتری و با اعداد زوج شماره گذاری شده است.
• مغارکام کنی(سرکج):این مغارها همانطور که ازاسم و رسم آن پیداست درکام کنی و ایجاد اتصالات کام و زبانه استفاده میشود.
• مغارهای مشتی:این گروه از مغارها دسته های کوتاه تر و ظریفتر را دارا میباشند که اغلب چوبی و به صورت خیلی ظریف قلمی یا کم حجم (گلابی شکل ) است که در کف
دست جای می گیردو به جای ضربات چکش با فشار دست روی مغار و تیغه آن کنده کاری می کند.

• این مغارها در منبت کاری ، منبت مشبک و ظریف کاری هایی نظیر پیکرتراشی کاربرد دارد و بر اساس نوع انحنای گلوی آن ها به سه دسته تقسیم می شوند :
• مغارهای قاشقی: قسمت گلویی آن ها دارای انحنای زیادی است و مغارهای این دستی به نام مغار مشتی قاشقی تخت ، گیلویی یا گلویی ، شفره و … نام گذاری شده است .
• مغارهای خم : قسمت گلویی آن ها دارای خمیدگی و انحنای زیادی است و کاملا به صورت کج یا خم و با خمیدگی انتهایی هستند.
• مغارهای تخت یا ساده:قسمت گلویی دهنه این مغارها صاف وکوتاهاست وبه نام های مغارهای منبت کاری شناخته میشوند .
• مغارهای چاقویی : این مغارها دارای دسته های چوبی شکل و کوتاه که شباهت زیادی به مغارهای مشتی دارند و دارای دهنه هایی به شکل انواع مختلف چاقو دارند که در اشکال مختلف برای تراشیدن و باربرداری ویا منبت کاری های بسیار کوچک و
ظریفکاری ها و باربرداری دسته قاشق و … استفاده می شود.
• مغارهای خراطی: این مغارها دارای دسته های چوبی هستند که از لحاظ ارتفاع یا بلندی و قطریا ضخامت در قسمت دسته و دهنه نسبت به مغارهای دیگر بزرگتر و قطورتر بوده و معمولا با قرار گرفتن روی قسمتی به نام پایه ، چوب در حال چرخش در دستگاه خراطی را برش داده و فرم می دهند.

• انواع دیگری از مغار های خراطی متناسب با کاربردی مشخص و اشکال متفاوت موجود هستند که توسط افراد خراط کار و سازنده مغارها طراحی و تولید می شوند.
• در کنار این گروه ها ، مغارهای دیگری نیز تولید میشوند که از آن ها برای کاربردهای مشخصی استفاده می شوند مانند مغارهای مخصوص برای تولید و ساخت ساز های
متفاوت نظیر : ساز تار و مغارهای کاسه تراشی و قاشق تراش که جزو گروه مغارهای قاشقی و چاقویی می باشند.
• انواع مغارها از لحاظ اشکال ظاهری و کاربرد
• مغار ابزاری است که در ظاهر شاید ابزار غیر قابل درکی نباشد اما وقتی وارد دنیای متنوع آنها میشوید متوجه میشوید که از تنوع بالایی برخوردار هستند. مغارها در
مدل و طرحهای متفاوت با طول دسته و طول تیغه متغییر ساخته میشود که هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارند.
• .درابتدا لازم است یکسری اطلاعات کوتاه ومفید درموردکاربرد مغار وشکل ظاهری آن بدانیم و در مرحله بعد به دسته بندی های مختلف آن اشاره میکنیم.
• کاربردمغار
• قابل فهم ترین تعریف برای کاربرد مغار این است که برای کنده کاری، باربرداری و
ایجاد طرح و فرم دهی اشکال مختلف بر روی چوب استفاده میگردد. مغار به طور کلی از یک دسته چوبی یا فایبری و یک تیغه فلزی در ابعاد مختلف ساخته شده است که ظاهر آنها متناسب با شکل و طرحی که کنده کاری میشود با یکدیگر اختلاف شکلی دارند.
• در ساخت مغار ها به چند نکته و قانون کلی توجه میشود که به شرح زیر میباشند:

• ظاهر: از لحاظ ساختار ظاهری مغار باید کاملا ارگونومیک و خوش دست باشد به طوریکه آسیبی به انگشت، مچ، آرنج و اعضایی از بدن که با آن درگیر میشوند وارد نشود.
• متالوژی: قسمت تیغه مغار محصول ترکیبی از مواد معدنی مانند آهن و کربن و فلزات
است و میزان عناصر نقش مهمی در درجه مقاومت سخت بودن مغار ، ارتجاعی و چکش خواری تیغه دارد.
• سختکاری:سختکاری کردن مغارهای استاندارد فولاد ازاهمیت بالایی برخوردار است و اگر به خوبی انجام نگیرد کیفیت تیغه و بخش باربرداری را پایین میآید و دچار
خوردگی، شکنندگی و … میگردد.
• انواع مغار
• مغار ها همان طور که گفته شده بر اساس مفاصل و اعضای بدن انسان شناخته
میشوند؛ به این صورت که در هر مدل مغار یک بخش از اعضای بدن به کار گرفته میشود که به صورت زیر هستند :
• مغارانگشتی
• مغارمشتی
• مغارآرنجی
• مغارچکشی • علاوه براین تقسیم بندی مغارها براساس فرم وشکل لبه به سه گروه اصلی به شرح
زیر تقسیم میشوند :
• مغارتخت
• مغارشفره
• مغارگلویی
• مغارانگشتی

• مغارانگشتی چیست؟
• مغارانگشتی که درمواردی به مغارقلمی نیزمعروف است ابزارخوبی برای باربرداری
نیست و بیشتر برای ساخت و ساز به کار میرود. برای استفاده از مغار انگشتی باید از مفاصل انگشت کمک بگیرید که در این شرایط نیروی وارد شده بر مغار از سوی انگشتان میباشد همچنین این مدل مغارها مناسب چکش خواری نیستند.
• مغارمشتی درچه ابعادی هستند؟
• این مدل مغاربه شکلی طراحی شده است که دسته آن درکف دست وداخل مشت جا
میگیرد و به این دلیل به مغار مشتی معروف است؛ همچنین برای کار با آن نیرو از طرف مچ و ساعد وارد میشود. لازم به ذکر است که مغار مشتی برای عملیات باربرداری و تراشیدن سطح چوب مناسب میباشد. برای مثال مغارهای دسته گلابی یک نمونه از انواع مغار مشتی محسوب میشوند.
• مغارتخت • مغارتخت یکی ازساده ترین انواع مغارها به حساب می آیدکه براساس مقطع و سطح
لبه به چند مدل مختلف تقسیم میشود و بر اساس سطح لبه به شرح زیر هستند:
• مغارتخت گوشه دار:این مدل مغار ازقسمت مقطع تخت میباشد ودر بخش لبه تیغه به صورت زاویه دار و مستطیل شکل ساخته شده است.
• مغارتخت ناخنی:مقطع این مدل مغار تخت میباشد ودر قسمت لبه به صورت ناخن یا گردی سر انگشت ساخته میشود.
• مغارتخ تچاقویی:این نوع مغا ردارای لبه چاقویی شکل است ومقطع آن تخت می باشد.

• دسته بندی دیگر انواع مغارتخت براساس مقطع آنها صورت میگیردکه به شرح زیر میباشند:
• مغارشفره تخت
• مغارتخت دودم
• مغارمنبت
• مغار شفره انواع متنوعی د ارد • مغارشفره یک نمونه ازانواع مغارمیباشدکه قسمت دهانه وکارگیر آن به شکل
حرف v میباشد. مغار شفره نیز بر اساس مقطع به سه مدب زیر تقسیم میشود:
• مغارشفره جمع:زاویه قسمتVشکل دراین مدل مغار30درجه میباشد.
• مغار شفره 45 درجه: زاویه قسمت V شکل در این مدل مغار 45 درجه میباشد.
• مغارشفره باز:زاویه قسمت V شکل دراین مدل مغار90درجه میباشد.
• نکته جالب اینکه مغارهای شفره باز و جمع برای چوبهای مرطوب درمناطق شمال کشور مناسب میباشند.
• تقسیم بندی مغار شفره براساس دهانه به صورت زیر است:
• مغاره شفره عمودنیش :این مدل مغارشفره به صورتی طراحی شده است که لبه های قسمت بالایV با انتهای ان در یک راستا میباشند. جالب است بدانید که از مغار شفره
عمود نیش در بخش گرده نیم دایره بیشتر استفاده می شود.
• مغارشفره نیش پیش:درمدل شفره نیش پیش نوک مغار دربخش انتهای یحرف V روه به جلو است و از این مدل مغار بیشتر در بخش داخلی و قوس نیم دایره استفادهمی شود.

• مغارشفره نیش پس:درمغارشفره مدل نیش پس لبه های قسمتVشکل روبه جلو هستند و نوک آن رو به عقب میباشد و برای بخش گرده در نیم دایره ابزار مناسبی است.
• مغارگلویی یکی دیگر ازدسته بندی های انواع مغار میباشدکه ازلحاظ مقطع به سه مدل زیر تقسیم میشود:
• مغارتمام گلویی:مقطع درمغارتمام گلویی به صورت نیمدایره میباشد،یعنی سما یک دایره را در نظر بگیرید مقطع این مدل مغار معادل نصف مقطع است.
• مغارگلویی نیمباز:مقطع درمغارگلویی نیمبازیک چهارم دایره میباشد.
• مغارگلویی باز:درمغارگلویی بازمقطع برابر بایک هشتم دایره میباشد.
• علاوه برمواردبالامغارگلویی براساس سطح لبه به دو مدل زیرتقسیم میشود:
• مغارگلویی ناخنی
• مغارگلویی گوشهدار
• مغارخراطی
• مغارخراطی
• نمونه ای دیگر از انواع مغار که در صنعت چوب استفاده میشود مغار خراطی نام دارد.
مغار خراطی ازقسمت مدل تیغه و مقطع علاوه بر مدل های ذکر شده در مغارهای بالا در اشکال و طرح های دیگری نیز تولید می گردد و تفاوت های زیادی با مغار منبت دارد. مغار خراطی که به اسکنه خراطی هم گفته می شود از نظر طول بزرگ تر از مدل های دیگر می باشد و دسته بلندتری دارد.

• مغارخراطی ایستا میباشد اما مغار منبت وتراشکاری به صورت پویا و متحرک عملیات کنده کاری را انجام می دهد. یعنی درمغار خراطی نیروی زیادی از طرف
شخص به مغار وارد نمی شود و نیرو به میزان خیلی کم برای تغییر زاویه اعمال می گردد. به طور کلی مغار خراطی این توانایی را دارد که بین نیروی شخص و دستگاه تعادل ایجاد کند و میزان نیروی شخص را به نیروی دستگاه نزدیک نماید.
• ازقسمت تیغه،مغارهای منبت کاری دارای تیغه های نازکتری نسبت به مغار خراطی میباشند و این نازکی تیغه باعث میشود که مغار از توانایی بالایی در مانور
دادن برخوردار باشد اما مغار خراطی باید دارای تیغه های گوشتی و ضخیم تری باشد تا داغی و گرمای حاصل از اصطکاک را تحمل کند و دچار آسیب نشود.

برای دیدن محصولات مغار اینجا کلیک کنید